Een bezoek aan Museum Staphorst stond al langere tijd op mijn lijstje en eindelijk kwam het ervan. Het dorp in Overijssel fascineert me al zo lang ik me kan heugen vanwege de tradities en een athentieke levenswijze. Dat er ook een museum in Staphorst is kwam ik pas onlangs achter. Ik struinde er een paar uurtjes rond en in dit artikel neem ik je mee in mijn ervaring.

Wat is Museum Staphorst?

Museum Staphorst is een streekmuseum middenin het gelijknamige dorp. In 1982 geopend  als museumboerderij en later is dit verder uitgebreid. Je vindt er van alles over het leven, wonen en werken in dit bijzondere en authentieke dorp. Van traditionele klederdracht tot oude ambachten in het verleden en het heden. Er is een permanente opstelling en op zolder is een wisseltentoonstelling. Het museum bestaat uit meerdere ruimtes, verdeeld over een originele boerderij en enkele bijgebouwen.

Gevestigd in een authentieke boerderij

Het museum is gevestigd in een authentieke Staphorster langhuisboerderij. Dat alleen al maakt het bezoeken de moeite waard omdat je een goede indruk krijgt hoe zo’n boerderij er van binnen uit ziet. In het dorp (en buurdorp Rouveen) staan ruim 1000 boerderijen waarvan er bijna 600 op de monumentenlijst staan. Heel kenmerkend zijn de fel groene- en blauwe accenten op deze boerderijen. Het groen staat voor jong leven in de natuur en het blauw keert het onheil. Wit staat voor reinheid en dit zie je terug in de kozijnen en de gietijzeren levensboom die boven veel deuren prijkt.

Je kunt overigens in het dorp ook overnachten in een authentieke Staphorster boerderij. Superleuk!

Tip! Plaatselijke lekkernij

De plaatselijke lekkernij is de Staphorster rol. Dit is een besuikerd rolletje van bladerdeeg gevuld met Zwitserse room. De uiteinden zijn dichtgemaakt met chocolade. Het ziet er heerlijk uit en dat is het ook!

Verkrijgbaar bij de plaatselijke bakkers.

De collectie

In het voorhuis van de museumboerderij is een mooie woonkamer, helemaal op authentieke wijze ingericht met allerlei voorwerpen die vroeger gebruikt werden. Boven de deur hangt een vitrinekast vol met rijk gedecoreerde kopjes en schotels. Ik begreep dat de vrouw dit krijgt van haar vriendinnen bij het trouwen. Het servies is echt voor de sier, het wordt nooit gebruikt. In een zijruimte van de kamer kun je films bekijken over onder andere klederdracht en gebruiken bij sterven.

In het achterhuis van de boerderij zijn de verschillende facetten te zien van het vroegere dagelijkse leven in Staphorst. Je krijgt onder andere een kijkje in een weefkamer, stoffenwinkel, bij klompenmaker en de zilversmid en ze laten zien hoe een langhuisboerderij opgebouwd is. Ook staan hier veel oude gebruiksvoorwerpen zoals handkarren met melkbussen en diverse werktuigen. 

Om deze twee zaken staat Staphorst vooral bekend:

De klederdracht

Een van de mooiste en interessantste onderdelen vond ik de klederdracht. In Staphorst en Rouveen zijn er nog steeds zo’n 300 vrouwen die zich dagelijks kleden in de traditionele dracht. Ik heb dat wel vaker gezien, maar ik wist niet het verhaal erachter. Waarom dragen vrouwen bepaalde kleuren? Hoe zie je of iemand getrouwd is? Dat soort dingen. Hier wordt het allemaal duidelijk uitgelegd.

De foto rechts laat een bijbel zien met zilverbeslag. Deze bijbels stammen al uit de 18e en 19e eeuw en gaan iedere zondag mee naar de kerk. Het is bekend dat Staphorst een van de meest religieuze gemeenten in Nederland is. De meeste bewoners gaan naar de Hersteld Hervormde Kerk.

Het stipwerk

Heel kenmerkend voor Staphorst is het stipwerk. Heel veel kleurrijke stipjes op allerlei voorwerpen en kleding. Ik vond het bijzonder om te zien hoe dit met de hand wordt gedaan. Het museum geeft een goed overzicht van de soorten verf en hulpmiddelen waarmee deze kunstwerkjes gemaakt worden. 

Toen ik het dorp weer uit fietste zag ik in het buitengebied ook stippatronen op de weg staan. Dit is op de fietsroute Zwolle – Staphorst – Meppel om de fietsers te laten zien dat ze op de goede weg zijn. 🙂

Wisseltentoonstelling

Op de zolder worden steeds andere onderwerpen van het leven in Staphorst belicht. Toen ik er was ging het over leven met water. Over de noodzaak van goed drinkwater en het plezier dat je aan water kan beleven, maar ook over de bedreiging van water. In een ver verleden is het dorp een paar keer verhuisd vanwege opkomend water. Later ging dat natuurlijk niet meer en in 1825 is er in dit gebied een grote watersnoodramp geweest. Op 65 plekken braken de dijken door en het water nam boerderijen, bomen, mensen en dieren mee. De schade moet enorm geweest zijn.

Praktische informatie

Museum Staphorst is makkelijk te bereiken en er is voldoende parkeergelegenheid. Je kunt er rustig een uurtje of twee rondlopen. Er is een klein winkeltje met streekproducten en boeken en een gelegenheid waar je koffie, thee of limonade kunt krijgen en een versnapering.

Mijn conclusie

Ik vond Museum Staphorst een verrassend leuk museum. Niet groots, maar wel persoonlijk en met aandacht ingericht. Als je in de buurt bent, is het zeker de moeite waard om even binnen te stappen. Vooral als je geïnteresseerd bent in tradities en streekcultuur.