Of je nu graag wandelt, fietst of gewoon op ontdekkingstocht wil in eigen land: een Toeristisch Overstappunt (afgekort: TOP) is een ideaal startpunt voor een dagje buiten zijn. Deze TOP’s vindt je door heel Nederland en ze zijn speciaal ingericht om jou makkelijk op weg te helpen naar de mooiste routes in de omgeving. Maar wat is een toeristisch overstappunt nu precies, hoe zijn ze ontstaan en waar vind je ze? In dit artikel vertel ik je alles wat je moet weten over deze TOP’s.

Wat is een Toeristisch Overstappunt?

Een Toeristisch Overstappunt is een plek waar je je auto of fiets kunt parkeren en direct een wandel-, fiets- of vaartocht kunt starten. Je vindt er informatiepanelen met routes, bezienswaardigheden in de omgeving en vaak ook handige voorzieningen zoals picknicktafels, horeca of oplaadpunten voor e-bikes. 

Een TOP is dus geen bestemming op zich, maar juist een praktisch vertrekpunt waar je tevens inspiratie op kunt doen voor je route in de natuur of het buitengebied. 

Hoe zijn TOP's ontstaan?

De eerste overstappunten zijn ontstaan vanuit de behoefte om recreatie in het buitengebied beter te organiseren. In plaats van willekeurig te starten met fietsen of wandelen, werd gezocht naar logische plekken waar:

• je goed kunt parkeren,
• het veilig is om je route te starten,
• waar direct toegang is tot mooie natuur- of cultuurgebieden.

De allereerste TOP’s zijn ooit ontwikkeld in Zuid-Holland. Het concept sloeg aan, en inmiddels zijn er in meerdere provincies toeristische overstappunten te vinden.

Wie bepaalt waar er een TOP komt?

Het initiatief voor een Toeristisch Overstappunt komt meestal van provincies of regio’s, vaak in samenwerking met gemeenten, routebureaus of toeristische marketingorganisaties. Zij bepalen samen waar een overstappunt het meeste nut heeft – meestal op plekken waar al veel wandel- of fietsroutes samenkomen en waar veel bezoekers komen.

Er wordt gekeken naar bereikbaarheid, parkeergelegenheid, veiligheid en natuurlijk naar de aantrekkelijkheid van het gebied.

Wie onderhoudt een Toeristisch Overstappunt?

Het onderhoud van een Toeristisch Overstappunt verschilt per regio. Vaak zijn het:

• Gemeenten,
• Provinciale routebureaus,
• Of lokale toeristische organisaties zoals VVV’s.

Zij zorgen ervoor dat de informatiepanelen up-to-date blijven, dat de bewegwijzering klopt, en dat de plek schoon en veilig is. Soms helpen vrijwilligers met het onderhoud van de routes die vanaf het overstappunt beginnen.

Wie maakt een TOP bekend?

Promotie van een toeristisch overstappunt gebeurt op verschillende manieren:

• Via provinciale en regionale websites,
• Op platforms zoals Route.nl, Fietsknoop, en Wandelnet,
• En op toeristische websites zoals die van Zuid-Holland of VisitBrabant.

Ook op social media of bij lokale ondernemers kom je regelmatig een verwijzing tegen naar een TOP. En onderweg herken je een toeristisch overstappunt aan een herkenbare zuil of paal met het TOP-logo en route-informatie.

Waar vind je de Toeristische overstappunten?

Er zijn in heel Nederland honderden toeristische overstappunten te vinden. Vooral in gebieden waar veel gefietst of gewandeld wordt. Hieronder heb ik per provincie in een handig tabblad de info en de links bij elkaar gezet.

Let op: de term “toeristisch overstappunt” wordt niet overal letterlijk gebruikt. In sommige provincies heten ze anders, maar ze hebben dezelfde functie.

Gelderland

Gelderland is bestaat uit 4 streken; de Veluwe, Rivierenland, Regio Arnhem, Rijk van Nijmegen en de Achterhoek. Iedere streek lijkt z'n eigen touristenbureau te hebben en er zijn best een aantal verschillende websites. Dat maakt het een uitdaging om de TOP's in de provincie in kaart te brengen. Hieronder de links naar TOP's die ik gevonden heb.

>> De TOP's van Rivierenland
In de streek Rivierenland worden de TOP's aangegeven door een houtel vierkante paal met een bruine rand aan de bovenkant met de naam TOP.

>> De TOP's van de Achterhoek
De TOP's in de Achterhoek worden gemarkeerd door een 4 meter hoge kegel van gaas gevuld met keien.

>> De TOP's van de Veluwe
Voor de Veluwe zijn er 3 verschillende toegangsvormen voor oneindig veel wandel-, fiets- en ruiterroutes.

Veluwe-Poorten zijn de meest uitgebreide locaties met goede parkeermogelijkheden, oplaadpunten voor auto en fiets, informatiecentra en horecagelegenheden.

Veluwe-TOP's zijn wat minder uitgebreid dan de Poorten maar hebben tevens voldoende parkeergelegenheid en in de meeste gevallen een informatiepunt en/of horecagelegenheid.

Veluwe Startpunten zijn gewone parkeerplaatsen zonder voorzieningen maar met directe toegang tot de Veluwe.

Noord-Brabant

In Noord-Brabant noemen ze de TOP's: Brabantse Natuurpoorten. Het zijn de dé startpunten voor fiets-,wandel-, ruiter-, men-, gravel- en MTB-tochten door de Brabantse natuur. Er is altijd parkeergelegenheid en horeca in de buurt en info over de routes en de natuur.

Brabantse Natuurpoorten kenmerken zich door een omgekeerde grote stalen sleutel in de grond met daarop ‘Natuurpoort'.

>> De Natuurpoorten van Noord-Brabant

Een toeristisch overstappunt is een perfecte uitvalsbasis als je even weg wilt van de drukte. Het is overzichtelijk, goed bereikbaar en altijd gelegen aan mooie routes. Of je nu met de auto, het OV of de fiets reist: een TOP helpt je om onbezorgd op pad te gaan omdat je je in principe niet hoeft voor te bereiden. De informatie die je nodig hebt vind je bij het overstappunt.

Voor wie – net als ik – graag zwerft door Nederland en houdt van natuur, rust en avontuur, is een toeristisch overstappunt echt ideaal. En wie weet ontdek je via een TOP wel een plek waar je anders nooit was gekomen.

Heb jij een favoriet toeristisch overstappunt ontdekt? Laat het weten in de reacties!