Wie regelmatig wandelt of fietst, komt ze tegen: rood-witte betonnen paaltjes met richtingaanwijzingen en kilometers erop. De zogenaamde ANWB paddenstoel. Ze staan vaak langs een bospad, op een splitsing in de duinen of aan de rand van een weiland. Misschien heb je je wel eens afgevraagd: wat is dat eigenlijk en waarom staat het daar? Zelf zie ik ze zeer regelmatig, en maak er ook gebruik van, maar het fijne wist ik er niet van. Tijd om het eens uit te zoeken dus.
Wat is een ANWB paddenstoel?
De ANWB paddenstoel is een lage, betonnen wegwijzer die vernoemd zijn naar hun vorm: een brede, platte kop op een smalle “steel”. Ze zijn bedoeld voor fietsers en wandelaars om de richting aan te geven. Op elke paddenstoel staan de bestemmingen met afstand in kilometers en richtingpijlen. Simpel, duidelijk, en vooral: betrouwbaar.
Hoe lang bestaan ze al?
In het begin van de 20e eeuw werd recreatief fietsen steeds populairder, en dat vroeg om duidelijke, eenvoudige bewegwijzering. De ANWB – toen al actief als belangenorganisatie voor weggebruikers – nam dat initiatief op zich. De allereerste werd in 1919 geplaatst, op de Larense heide bij Baarn. Sindsdien zijn de paddenstoelen door het hele land verspreid, vooral langs populaire fiets- en wandelroutes in natuurgebieden, dorpen en aan de rand van steden.
Er zijn op dit moment zo’n 5.000 paddenstoelen verspreid door heel Nederland, en ze worden nog steeds geproduceerd. Sinds 2003 is de kap van rood polyester met daarop een wit vlak en dan de letters in rood, zoals op de foto hieronder. Er staan echter ook nog veel ‘oude' paddenstoelen, die zijn wit met zwarte letters en rode pijlen.
Wie is er verantwoordelijk?
Tot 2010 heeft de ANWB de plaatsing, het beheer en onderhoud op zich genomen en hierna hebben ze het overgedragen aan de Nationale Bewegwijzeringsdienst (NBd), onderdeel van Rijkswaterstaat. Dat gebeurt nu centraal via de NBd, in samenwerking met onder andere gemeenten en provinciale routebureaus. Zij zorgen ervoor dat de paddenstoelen goed leesbaar blijven, vervangen worden als dat nodig is, en op de juiste plekken staan.
Doorstaat de ANWB Paddenstoel de moderne tijd?
Dat is een goede vraag. We leven tenslotte in een tijd waarin zowat iedereen een telefoon op zak heeft. Google Maps, Komoot, Strava – allemaal kunnen ze je feilloos de weg wijzen. En toch zal er denk ik altijd behoefte blijven aan de ANWB paddenstoel. Waarom? Omdat het ook gewoon lekker is om zonder apps of gps te fietsen of wandelen. Even die telefoon helemaal aan de kant en gewoon ‘old school' navigeren. Veel rustgevender.
De ANWB heeft dan ook geen plannen om de ANWB paddenstoel uit het landschap weg te halen. Ze worden nog steeds gezien als een waardevol onderdeel van onze recreatieve infrastructuur. Ze kunnen makkelijk bestaan naast het zo populaire fietsknooppuntennetwerk. En eerlijk is eerlijk: Als je er mee opgegroeid bent hebben ook iets nostalgisch en ze zijn gewoon leuk.
Nog wat leuke weetjes:
- Ze zijn ontworpen door architect Jacobus van Gils, die ze bewust laag en sober maakte zodat ze goed in het landschap zouden passen.
- De eerste modellen wogen meer dan 150 kilo en zijn letterlijk in de grond verankerd.
- Veel paddenstoelen zijn ‘geadopteerd’ door lokale wandel- en fietsclubs. Die houden ze schoon en melden beschadigingen.
- De ANWB krijgt nog regelmatig verzoeken van mensen die er eentje in hun tuin willen zetten – helaas, dat mag niet zomaar.
- De kleuren zijn niet willekeurig: rood-wit valt goed op zonder te vloeken in de natuur. En het is duurzaam – je ziet ze ook na 20 jaar nog prima staan. De ‘nieuwe' rode vallen natuurlijk wel veel meer op dan de ‘oude' witte.
Klein maar waardevol
De ANWB paddenstoel is misschien klein en simpel, maar het is een mooi voorbeeld van hoe iets kleins grote impact kan hebben. Ze zijn al meer dan 100 jaar oud, nog altijd in gebruik, en bekend en geliefd bij wie graag op pad gaat. Een stukje bewegwijzering dat meegroeit met de tijd, zonder zijn charme te verliezen. En dat is best bijzonder, in een tijd waarin alles steeds sneller, digitaler en vluchtiger wordt.
0 reacties