Het Valkerij en Sigarenmakerij Museum in Valkenswaard biedt een unieke kijk op twee ambachten die de geschiedenis van deze Brabantse plaats in de Kempen sterk hebben beïnvloed: de valkerij en de sigarenmakerij. Het museum combineert deze twee op het oog totaal verschillende thema's en laat zien hoe ze beide een belangrijke rol hebben gespeeld in de lokale en zelfs internationale geschiedenis.

Waarom zijn deze twee ambachten gecombineerd in één museum?

Op het eerste gezicht lijken valkerij en sigarenmaken weinig met elkaar te maken te hebben, maar ze delen een belangrijke overeenkomst: ze waren beide van groot economisch belang voor Valkenswaard. Door deze twee ambachten samen te brengen in één museum, wordt de culturele en economische geschiedenis van Valkenswaard op een unieke manier verteld. Het museum biedt een compleet beeld van hoe het dorp zich door de eeuwen heen heeft ontwikkeld.

Valkerij

Valkerij maakte Valkenswaard in de 17e en 18e eeuw beroemd in heel Europa, dankzij de expertise van de lokale valkeniers. De gunstige ligging van Valkenswaard, met zijn uitgestrekte heidevelden en bossen, maakte het een ideale plek om valken te vangen en te trainen. De valkeniersfamilies die hier woonden, waren gespecialiseerd in het vangen van slechtvalken, die vervolgens getraind en verkocht werden aan adel en koningshuizen.

In het Valkerij Museum kun je zien

• De geschiedenis van de valkerij: Hoe Valkenswaard een centrum werd voor valkeniers en hoe deze traditie zich ontwikkelde.
• Levenswijze van de valkeniers: Ontdek hoe de valkeniers leefden, werkten en hun valken trainden.
• Interactieve displays: Ervaar de technieken en hulpmiddelen die gebruikt werden in de valkerij en begrijp de vaardigheden die nodig waren voor deze kunst.

Sigarenmakerij

Terwijl de valkerij langzaam verdween, ontstond er in de 19e eeuw een nieuwe industrie die Valkenswaard een enorme economische impuls gaf: de sigarenproductie. Rond 1865 vestigden zich hier de eerste sigarenmakers, en in korte tijd groeide het dorp uit tot een van de belangrijkste sigarenproducenten van Nederland.

In de hoogtijdagen waren er meer dan 30 sigarenfabrieken in Valkenswaard, en de industrie bood werk aan duizenden mensen. De productie nam echter af in de tweede helft van de 20e eeuw, mede door de opkomst van sigaretten en strengere regelgeving.

In het Sigarenmakerij Museum kun je zien

In het sigarenmakerijgedeelte van het museum word je meegenomen naar de tijd waarin duizenden arbeiders in kleine werkplaatsen en grote sigarenfabrieken werkten. Het museum heeft een grote verzameling:

• Oude machines en gereedschappen die gebruikt werden voor het handmatig rollen van sigaren.
• Reclameposters en sigarenbandjes, die laten zien hoe de sigarenmerken zich profileerden.
• Een authentiek nagebouwd sigarenwinkeltje, compleet met houten vitrines en originele verpakkingen.

Wat maakt het museum de moeite waard?

Dit museum biedt een diepgaand inzicht in twee ambachten die Valkenswaard op de kaart hebben gezet. Of je nu geïnteresseerd bent in de kunst van de valkerij, de geschiedenis van de sigarenproductie, of gewoon meer wilt weten over de lokale geschiedenis, dit museum heeft voor ieder wat wils.

Beide tentoonstellingen zijn ruim opgezet met veel authentiek materiaal en nagemaakte tafereeltjes die precies laten zien hoe het er destijds uitzag. Ik werd door het museum begeleid door een enthousiaste en deskundige vrijwilliger die erg veel wist en boeiend kon vertellen. In de twee uur dat ik er was heb ik enorm veel geleerd van de geschiedenis van het dorp waar ik zolang gewoond heb. Heel interessant, zeker ook voor bezoekers die niet uit Valkenswaard komen.

Praktische informatie